Maandag 10 november 2025 | Enschede
Dag van de Stad 2025
Vernieuwing is onlosmakelijk verbonden met de ontwikkeling van steden, en zeker met Enschede. Van de wederopbouw na de Tweede Wereldoorlog en de teloorgang van de textielindustrie tot de wederopstanding na de vuurwerkramp van 2000, laat de geschiedenis van Enschede zien dat vernieuwing noodzakelijk én mogelijk is. Ook nu staat de stad voor grote opgaven: door een schaalsprong van inwoners in de regio, een krappe woningmarkt, verduurzaming, energiearmoede, klimaatopgaven, veranderende geopolitieke verhoudingen en budgettaire uitdagingen. Vernieuwend zijn is geen keuze, maar een noodzakelijke voorwaarde voor toekomstbestendige steden. Het thema van de Dag van de Stad 2025 is dan ook ‘De vernieuwende stad’.
Vernieuwing van dichtbij in Enschede
Tijdens de Dag van de Stad 2025 ontdek je de vernieuwingskracht van Enschede. De stad laat zien hoe technologische innovatie, creativiteit en maatschappelijke betrokkenheid samenkomen in concrete projecten. Denk aan samenwerkingen tussen bedrijven en de Universiteit Twente – de meest ondernemende universiteit van Nederland – die leiden tot vooruitstrevende oplossingen voor stedelijke uitdagingen. Vernieuwing zit in het DNA van de stad.
De succesformule van de Dag van de Stad bestaat uit een veelzijdig programma, met inhoudelijke sprekers en interactieve sessies. Het Wilminktheater is onze thuisbasis. Maar ook dit jaar zijn de excursies naar inspirerende initiatieven in de stad en omgeving weer een belangrijk onderdeel van de Dag van de Stad. De inhoudelijke informatie over de programmaonderdelen vind je in het Blokkenschema. Alle programmaonderdelen, met uitzondering van de plenaire opening en afsluiting, zijn op inschrijving. Schrijf je in voor de programmaonderdelen van jouw keuze via het aanmeldformulier.
| 08.00 - 09.00 uur | Early bird programma |
| 09.00 - 10.00 uur | Ontvangst deelnemers in het Wilminktheater |
| 10.00 - 11.00 uur | Plenair openingsprogramma |
| 11.30 - 12.30 uur | Ronde 1 met verschillende lezingen, last-lectures en workshops |
| 11.30 - 13.30 uur | Excursies |
| 12.30 - 13.30 uur | Lunchpauze |
| 13.30 - 15.30 uur | Ontwerpateliers |
| 13.30 - 14.30 uur | Ronde 2 met verschillende lezingen, last-lectures en workshops |
| 13.30 - 15.45 uur | Excursies |
| 14.30 - 15.00 uur | Pauze |
| 15.00 - 16.00 uur | Ronde 3 met verschillende lezingen, last-lectures en workshops |
| 16.15 - 17.00 uur | Plenaire afsluiting: De Toekomstbouwers |
| 17.00 - 18.00 uur | Netwerkborrel |
Sluit aan bij een van onderstaande excursies. Geef je keuze door op het inschrijfformulier. Het aantal plekken per excursie is beperkt.
Let op als je in ronde 1 én in ronde 2 wil deelnemen aan een excursie: bij uitloop van ronde 1 (tot 13.15 uur) kán de start van ronde 2 (13.30 uur) gemist worden. Aanmelden voor beide excursierondes is op eigen risico.
Van oud industriegebied naar bruisende talentfabriek. Van oude discotheek aan het spoor naar iconisch appartementencomplex. En van oud ziekenhuis naar locatie voor ondernemerschap en jong talent. Tijdens deze excursie én lunchwandeling zie je hoe drie locaties in de binnenstad van Enschede worden/zijn getransformeerd naar nieuwe concepten waar Enschede trots op is.
We starten de wandeling bij the Performance Factory en lopen vervolgens via Bölke Next naar Stadscampus Connect-U. Op deze drie locaties staan we stil met een verhaal over wat zich hier in de geschiedenis heeft afgespeeld en hoe de (gebieds)ontwikkeling er voor de toekomst uit ziet. Allemaal met hetzelfde doel: Enschede als bruisende, ondernemende, creatieve en groene stad voor jong én oud.
De Performance Factory is dé hotspot op het voormalig Polaroid fabrieksterrein. Het karakteristieke complex ligt op steenworp afstand van het centrum en is goed bereikbaar met de auto, fiets of het openbaar vervoer. In de fabriek werden voornamelijk Polaroid zonnebrillen en films voor de direct klaar camera's gemaakt. Nu is dit terrein in het bezit van Woningcorporatie Domijn. Momenteel vind je er een talentenfabriek met een foodhal, kunst, cultuur, ambacht, ondernemerschap én je kunt er naar hartenlust sporten.
Op de historische locatie van het voormalige 't Bölke in Enschede verrijst binnenkort Bölke Next. Dit is een modern woonproject dat stedelijk leven combineert met een rijke geschiedenis van verbinding en vrijheid. Bölke Next behoort tot een van de grote iconische projecten van Centrumkwadraat. Centrumkwadraat is een bruisende binnenstedelijke omgeving waar wonen, werken en recreëren samenkomt.
Het voormalige ziekenhuis in het centrum is getransformeerd tot de stadscampus Connect-U. Deze stadscampus is een inspirerende plek voor ondernemers, professionals, onderzoekers, docenten, studenten en bewoners. Een broedplaats voor talent, innovatie en business development. Stap in Stadscampus Connect-U en ontmoet de community.
De Enschedese binnenstad is constant in beweging en er gebeurt van alles! Kom mee met de wandelroute en laat je inspireren door deze mooie voorbeelden.
Fiets mee naar de wijk Pathmos. De wateroverlast die hier ontstond op 21 juli 2024, had een grote impact. Deze wijk waterweerbaar maken, heeft nogal wat consequenties. Tijdens de lunch in wijkcentrum De Boei leer je over de Enschedese ervaringen. Daarna volgt een interactieve discussie over de dilemma’s en onconventionele keuzes die komen kijken bij het creëren van een waterrobuuste stad.
Wat een uurtje hoosbui kan aanrichten: op 53 locaties stroomde vervuild rioolwater gebouwen binnen en 66 woningen werden te ongezond om te bewonen door bacteriën en schimmels. Bewoners moesten halsoverkop hun huis verlaten. De kosten om alle aangetaste gebouwen in Enschede te herstellen zijn geschat op 20 miljoen euro. Kortom, de impact van wateroverlast is groot.
Gemeente Enschede heeft ervaren dat technische oplossingen zoals rioolbuizen en betonnen bakken in de grond onvoldoende zijn om extreme buien aan te kunnen. We moeten terug naar hoe de natuur het zelf bedacht heeft: groen blauwe structuren, beken, wadi's en overloopgebieden. Echter, die kosten meer ruimte en ruimte is vaak schaars in een stad.
Waterrobuustheid vergt een radicale transformatie van de openbare ruimte. Dit brengt onconventionele keuzes met zich mee, die gevolgen hebben voor stedenbouw, mobiliteit en economie. Tegelijkertijd is waterveiligheid een voorwaarde voor een gezonde, bereikbare, florerende en aantrekkelijke stad. Ga tijdens de excursie in gesprek over hoe we in de toekomst met elkaar het hoofd boven water houden.
Hoe ziet de stad eruit door de ogen van jongeren? Tijdens deze excursie maak je kennis met de frisse ideeën en creatieve energie van JONG053, het jongerenplatform van Enschede. Een interactieve ervaring die laat zien hoe Enschede uitvoering geeft aan jongerenparticipatie.
De excursie start op een plek waar jong talent en creativiteit samenkomen. Hier vertellen jongeren zelf hoe zij invloed uitoefenen op thema’s die hen raken, van eigenaarschap tot leefbaarheid in de stad. Daarna stap je samen de stad in voor een verrassende ontdekkingstocht langs plekken die voor jongeren belangrijk zijn. Onderweg ga je met hen in gesprek, voer je opdrachten uit en ontdek je hoe jongeren hun stad beleven. De excursie eindigt met een creatieve uitwisseling van ideeën, waarbij de stem van jongeren centraal staat.
Laat je inspireren door de energie en ideeën van jongeren en ervaar hoe zij meebouwen aan de stad van morgen!
Ga mee op ontdekkingstocht door Enschede en ervaar hoe de stad vergroent! Tijdens deze inspirerende excursie leer je hoe bewoners, sociale partners en de gemeente samenwerken aan een groene en gezonde stad. Laat je verrassen door lokale initiatieven waar natuur, ontmoeting en sociale verbinding samenkomen met behulp van het 'Gezonde Buurten-stappenplan'.
Afgelopen jaren heeft de gemeente hard gewerkt om met diverse partijen de stad groener en gezonder te maken. Onder andere door aan de slag te gaan met drie Gezonde Buurten. Enschede is zelfs genomineerd als Ambassadeur Gezonde Buurten!
Eén van de Gezonde Buurten bezoek je tijdens deze excursie, namelijk Gezonde Buurt Glanerbrug. Tijdens deze excursie bekijk je het resultaat op locatie en nemen de sprekers je met behulp van het stappenplan mee in de totstandkoming van deze gave plek. Een Gezonde Buurt is samenwerken op co-creatie niveau. Hoe doe je dat en wat zijn de voorwaarden om tot een goede samenwerking te komen? Met buurtbewoners, maar ook met collega-ambtenaren, sociale partners en civiele uitvoerders? Wat levert een Gezonde Buurt op voor de wijk, zowel voor mens als natuur? En indirect: wat is de meerwaarde voor de gemeente? Deze vragen en nog vele andere zullen beantwoord worden tijdens de excursie. Ontdek hoe Enschede vergroent én verbindt!
Het Familiehuis in wijkcentrum ’t Terphoes is een unieke ontmoetingsplek voor (aanstaande) ouders. Hier werk je samen met professionals aan een sterke start voor je gezin. Geen loket, maar een warme, vertrouwde omgeving waar preventie centraal staat en gezinnen zich gehoord voelen. Het Familiehuis is ontstaan uit een inspirerend werkbezoek aan Zweden en groeide uit tot een krachtig netwerk van GGD Twente, Alifa, Humankind, wijkteams en de gemeente Enschede. Er vinden inloopspreekuren plaats voor opvoedvragen, ontmoetingsgroepen voor (anderstalige) ouders, themabijeenkomsten over gezondheid, opvoeding en relaties, spreekuren met een familierechtadvocaat. En er is 'Het Speelhoes': ontwikkelingsgericht spelen voor ouders met jonge kinderen. De aanpak is integraal en gericht op de eerste levensjaren, cruciaal voor een kansrijke toekomst. Alles draait om nabijheid, samenwerking en het voorkomen van problemen, niet het oplossen ervan achteraf.
Ben jij betrokken bij gezinnen in kwetsbare situaties en wil je bijdragen aan een plek waar veiligheid, nabijheid en eigen regie centraal staan? Dan nodigen we je van harte uit voor een inspirerende bijeenkomst over het Familiehuis.
Tijdens de excursie delen we de achtergrond en visie achter het Familiehuis: wat drijft ons, waar staan we voor, en wat willen we samen bereiken? We wisselen praktijkervaringen uit: met concrete voorbeelden, verhalen en inzichten uit het werkveld. En we reflecteren we samen op inhoudelijke dilemma’s en uitdagingen: wat schuurt er soms, wat vraagt dit van ons als professionals, en hoe kunnen we elkaar versterken? Deze excursie biedt ruimte voor ontmoeting, verdieping en gezamenlijke ontwikkeling. Kom langs en ervaar hoe we samen bouwen aan veerkrachtige gezinnen.
In 2007 won Enschede de Gouden Piramide, de Rijksprijs voor inspirerend opdrachtgeverschap, voor de wederopbouw van Roombeek. Dat is zeven jaar na de vuurwerkramp. Een vrijwel onmogelijke prestatie. Van eerste schets naar ontwikkelingsplan naar bestemmingsplan, een veelheid van bouwvergunningen en een buurt die er alweer voor 60% stond en werd bewoond. Zonder weerstad uit de omgeving. Hoe heeft Enschede dit aangepakt?
Tijdens de excrusie vertelt Ton van Snellenberg, voormalig programmamanager Wederopbouw, over de aanpak, de participatie, de verbinding tussen historisch erfgoed en toekomstwaarde, en alle andere lessen. Laat je inspireren door het verhaal en de lessen. En de rondleiding door de buurt die er op volgt. Zie hoe de heruitvinding van functiemenging in een woonwijk in de praktijk uitpakt, hoe een buurt er uitziet als mensen ook in binnenstedelijk gebied hun eigen huis weer mogen bouwen – en niet een projectontwikkelaar, en hoe sociale huurwoningen tot hun recht komen als huurders invloed hebben op hun woning.
In maart 2024 tekenden het ministerie van BZK, de gemeenten Almelo, Hengelo, Enschede en de zes woningcorporaties in die gemeenten de Renovatiedeal Twente. Deze unieke deal bekrachtigt de inzet om gezamenlijk te werken aan het verminderen van de energiearmoede in deze drie steden. We hebben ervaren hoe we bij gespikkeld bezit kunnen komen tot een gezamenlijke en succesvolle aanpak voor huur- en koopwoningen en opschaling in de verduurzamingsopgave.
Binnen de Renovatie Twente werkt de gemeente Enschede op dit moment met woningcorporatie Ons Huis aan de renovatie en verduurzaming van 187 woningen in de wijk Hogeland Noord. Dit is een wijk in het binnensingelgebied/centrum van Enschede en wordt gekenmerkt door arbeiderswoningen. Het bijzondere van dit project is dat de huur- en koopwoningen in één verbouwstroom worden aangepakt. Dat houdt in dat het renovatie- en verduurzamingspakket van woningcorporatie Ons Huis ook wordt aangeboden aan de eigenaar-bewoners in deze wijk.
Om eigenaar-bewoners te motiveren om mee te doen voorziet de gemeente Enschede in bouwkundig- en financieel advies en hulp bij subsidieaanvragen. Tijdens deze interactieve sessie nemen we je graag mee in onze aanpak, praktijkervaringen, de resultaten en maken we een wandeling door het projectgebied. Tijdens de wandeling is een bezoek aan de modelwoning mogelijk. Uiteraard is er ruimte voor vragen.
De Cultuurregio Twente heeft de afgelopen vijf jaar flink geïnvesteerd in creatieve broedplaatsen: verzamelplaatsen waar kunst, cultuur en technologie samenkomen en waar experiment, innovatie en community centraal staan. De regeling Creatieve Broedplaatsen heeft geleid tot de realisatie van 32 broedplaatsen in alle veertien Twentse gemeenten.
Tijdens deze excursie nemen we je mee in de totstandkoming van het project Creatieve Broedplaatsen Twente: een slingerende weg vol verrassingen en leerervaringen, maar met mooie resultaten in de hele regio. Op locatie bij een van onze bijzondere Enschedese broedplaatsen beginnen we bij het begin: de oprichting van de cultuurregio’s, de Regio Deals en de ontkiemende culturele samenwerking in Twente tussen grote en kleinere gemeenten, stad en platteland. Het creëren van draagvlak in een samenwerkingsverband waarin grote onderlinge verschillen bestaan, heeft om een gezonde dosis lef gevraagd.
De geleerde lessen die de afgelopen vijf jaar in Twente zijn opgedaan bij het ondersteunen en coachen van ruim 32 creatieve broedplaatsen zijn de aanleiding om tijdens deze excursie met elkaar in gesprek te gaan. Hoe zetten we culturele broedplaatsen in hun kracht en geven we creatieve communities de ruimte om bij te dragen aan de vernieuwende stad?
Spoorzone Hengelo Enschede (SHE) is een belangrijk gebied om de schaalsprong van de regio te faciliteren. Het gebied strekt zich uit langs de strategische OV lijnen Zwolle-Münster en Amsterdam-Berlijn. Er liggen zeven stations in het gebied. Hier zijn mogelijkheden voor verdichting en wordt ruimte geboden aan vernieuwende combinaties van wonen, werken, voorzieningen, ondernemen en leren. Tegelijkertijd zijn in SHE de prachtige kwaliteiten van het coulisse landschap met haar beekdalen, stuwwallen, beken, bossen en landgoederen altijd nabij. We investeren in zowel het bruisende, stedelijk leven als in het rustgevende landschap.
Deze unieke combinatie maakt SHE tot een aantrekkelijke plek om te leven. Twente levert als groene technologische top regio een essentiële bijdrage aan de nationale woningbouw-, economische- en klimaat opgaven. Dat doet ze door in te zetten op een schaalsprong, waarbij er in 2050 ruim 100.000 mensen meer in deze regio wonen. We investeren daarmee in brede welvaart en een toekomstbestendige regionale en nationale economie. Dit vraagt om een integraal toekomstbeeld voor wonen, werken en leven in Twente. Daarom werken alle Twentse gemeenten, de provincie Overijssel, het waterschap Vechtstromen en het Rijk samen aan een verstedelijkingsstrategie: de Ruimtelijke OntwikkelStrategie (ROS) Twente. Binnen deze verstedelijkingsstrategie is de Spoorzone Hengelo Enschede (SHE) een belangrijke motor voor de schaalsprong.
Tijdens een fietsexcursie laten we jullie de kwaliteiten van dit gebied ervaren. We vertellen hoe we dit uitbouwen en hoe we de schaalsprong vormgeven. We starten in Hengelo in het voormalige gebouw van Stork met haar imposante fabriekshal. We fietsen terug naar Enschede. Bij een aantal tussenstops laten we zien hoe deze plekken nu en in de toekomst hun bijdrage leveren aan het stedelijk leven op z’n Twents. Fiets met ons mee en ervaar of onze uitspraak 'Yes, SHE can!' waar is.
Op het voormalige terrein van textielfabriek Jannink en de Wegenerdrukkerij ontstaat Cromhoff: een nieuwe stadswijk van ruim 22 hectare, waar erfgoed, groen en stedelijke dynamiek samenkomen. De monumentale hallen blijven behouden en vormen het kloppend hart van een gemengd stedelijk programma van wonen, werken, ontmoeten en cultuur.
De gebiedsontwikkeling wordt gerealiseerd via een publiek-private samenwerking tussen de gemeente Enschede en marktpartijen. Vanuit deze PPS wordt gestuurd op kwaliteit, betaalbaarheid en een toekomstbestendig stedelijk leefmilieu. Klimaatadaptief ontwerp, behoud van cultuurhistorie, stevige fietsverbindingen en een autoluwe inrichting staan centraal. Cromhoff ligt strategisch aan de singelring en vormt een schakel tussen centrum, omliggende wijken en het Kennispark. Er komen circa 500 woningen in diverse segmenten, gecombineerd met voorzieningen, kleinschalige bedrijvigheid en ruimte voor cultuur. Daarmee spreekt de wijk een brede doelgroep aan en draagt ze bij aan het binden van talent aan de stad.
De transformatie is al zichtbaar: placemaking geeft het gebied nu al betekenis. In de Drukpershal is horeca gevestigd, culturele evenementen vinden plaats, en tijdelijke functies zorgen voor reuring. Tijdens de excursie bezoek je onder andere deze hal, krijg je inzicht in de ontwikkelstrategie en ervaar je hoe Cromhoff op basis van het principe ‘Back to Basic’ werkt aan een wijk die rauw, groen en echt Enschede is.
Er zijn weinig plekken waar het begin en het eind van een keten zo dicht bij elkaar komen: op de plek waar in Enschede het afgedankte textiel wordt ingezameld en gesorteerd voor hergebruik en recycling zit tevens één van Europa's modernste kleine weverijen. Enschede werd in de negentiende en twintigste eeuw groot door de textielindustrie.
De textielindustrie keert nu langzaam maar zeker weer terug in de stad. Circulairder dan ooit. We laten zien waar en hoe. Het Regionaal Textielsorteercentrum Twente laat zien hoe het afgedankte textiel uit de regio Twente wordt gebracht en gesorteerd. Herdraagbaar gaat naar regionale kringloopwinkels, versleten en kapot textiel wordt gescheiden voor recycling. De uitdagingen zijn enorm en delen we graag.
Enschede Textielstad is een moderne en innovatieve weverij, waar kleinschalig geproduceerd wordt en recycling en innovatie hand in hand gaan. Unieke weefmachines en materialen staan hier verscholen, maar die tonen we graag om de mogelijkheden en uitdagingen uit te leggen. We vertellen het verhaal van Stichting Texplus, een unieke ketensamenwerking in de regio. De circulaire economie ver weg? Hier met eigen ogen te zien, te horen en te voelen! In deze excursie laten we zien hoe het al wel kan, maar nog niet snel genoeg gaat.
Twente als thuisbasis van de technologieën van morgen. Hier werken getalenteerde onderzoekers, innovatieve bedrijven en grootse denkers samen om hoogwaardige technologieën te ontwikkelen die de wereld beter maken. We nemen je mee naar Kennispark Twente, onze innovatiecampus met een unieke mix van talent, kennis en ondernemerschap!
Op Kennispark Twente vind je de meest ondernemende universiteit van Nederland, maar liefst 400 (hightech)bedrijven en meer dan 900 spin-offs. Als toplocatie voor ondernemend talent en innovatie gebeurt hier ontzettend veel.
Tijdens deze excursie geven Bertyl Lankhaar (directeur Kennispark Twente) en Roy Spit (CEO Novel-T) je een uniek inkijkje in het innovatielandschap in Twente. Zij nemen je mee in onze ambities en uitdagingen als groene technologische topregio:
- Hoe zorgen we ervoor dat startups en innovaties kunnen floreren?
- Op welke manier werken onderwijs, ondernemers en overheid samen?
- In welke hightech domeinen zijn wij al jarenlang onderscheidend?
Met ChipTech en MedTech als sprekende voorbeelden bezoek je het MESA+ NanoLab en het TechMed Centre. Daar krijg je een rondleiding door ervaren student-assistenten en ervaar je de kracht van toegepast onderzoek. In het TechMed Centre stap je binnen in een gesimuleerde operatiekamer, ontdek je het Medical Physiology Lab en bezoek je het EHealth House – plekken waar wetenschap en praktijk samenkomen om zorg slimmer en beter te maken.
Stap in Hengelo op de fiets en ga via de beste fietssnelweg van Nederland naar Enschede. Onderweg nemen we je mee naar de verschillende ontwikkelingen in dit gebied en vertellen we over het samenspel tussen mobiliteit en stedelijke ontwikkeling. Voor deze excursie stappen we in de trein naar station Hengelo.
Daarna staan er fietsen klaar om via de F35 terug naar Enschede te fietsen. Onderweg zie je hoe mooi deze doorfietsroute de twee steden verbindt en comfort biedt voor de fietser. En daarbij hoe de F35 een rol speelt in het mogelijk maken van verdichting in deze zone. Nadat we de bebouwing van Hengelo uitrijden komen we langs het Kristalbad (een waterbergings-, waterzuiverings- en recreatiegebied) om vervolgens bij het Kennispark in Enschede aan te komen. De onlangs gerealiseerde viaducten zorgen er volgens voor dat we snel en veilig weer in het centrum van Enschede aankomen. Een mooie afwisselende excursie waarbij je onderweg van alles wat te zien krijgt.
Sinds 2005 is FC Twente, Scoren in de Wijk een begrip in de regio. Wat begonnen is bij laagdrempelige activiteiten in het FBK Stadion, is in een paar jaar tijd uitgegroeid tot een maatschappelijk begrip in de gemeenten Enschede, Hengelo, Oldenzaal en Losser. Met de Grolsch Veste als standplaats, heeft FC Twente destijds als eerste profclub van Nederland een maatschappelijke foundation in het leven geroepen: Scoren in de Wijk.
Tijdens de excursie nemen we je mee in de geschiedenis van FC Twente, enduiken we in het bijzonder in de maatschappelijke impact van de club. Naast Scoren in de Wijk, bestaan er meerdere maatschappelijke partijen zoals Hart van Twente, de Wensbox en maatschappelijke dagbesteding zoals het Stadionteam en het Noabercafé. Naast het zien van één van de mooiste stadions van Nederland, nemen we je mee in de verhalen van (oud) deelnemers van projecten, vrijwilligers en partners van de maatschappelijke projecten. Je hoort hoe je samen met gemeenten, woningcorporaties en maatschappelijke partners direct impact kunt maken in de wijken waar dit het hardst nodig is.
Het gehele programma bestaat uit een interactieve tour langs de highlights binnen het stadion, onder leiding van een enthousiaste betrokken vrijwilligers. Dus wil je de combinatie tussen gemeenten en maatschappelijke impact van dichtbij zien, dan zien we jou binnenkort bij de FC Twente maatschappelijke impact tour!
Verbinding tussen erfgoed, natuur en stadsontwikkeling. Excursie op een van de mooiste landgoederen van Enschede, Landgoed Zonnebeek. In de kamers die meer dan 100 jaar geleden werden ingericht praten wij over het komende eeuw. De schaalsprong van Twente betekent de grootste transformatie van de regio sinds de textielbaronnen, 150 jaar geleden, met het aanleggen van hun jacht- en productiebossen het heide landschap voor goed transformeerde. Wat is de rol van onze bijzondere cultuurerfgoed in de verstedelijking van Enschede?
Twente zal de komende jaren groeien met 100.000 nieuwe inwoners, waardoor de druk op het landschap verder toeneemt. In een snelgroeiende stad wordt de omliggende natuur – ons groene goud – steeds belangrijker. Niet alleen als plek voor recreatie, ontspanning en beleving, maar ook als drager van de landbouwtransitie, het natuurherstel en als klimaatbuffer.
De groene ring rondom Enschede moet beter functioneren als ecologische en klimatologische tegenhanger van de stad. Als we de landgoederen willen behouden, is actie nodig. De onderhoudskosten van het historische erfgoed blijven stijgen, klimaatverandering veroorzaakt droogteproblemen, en veel bomen zijn aan vervanging toe. Tegelijkertijd spelen ontwikkelingen zoals de landbouwtransitie, energietransitie en het behoud van natuur een grote rol.
Stap in de wereld van de Risk Factory Twente: hét educatieve belevingscentrum waar leerlingen niet alleen leren over veiligheid, maar het ook echt zélf ervaren. In een voormalige hangar op vliegveld Twente zijn realistische, levensechte scenario’s gebouwd waarin jongeren leren omgaan met risico’s. Uitgangspunt is dat veiligheid breed wordt beleefd, kinderen leren door te doen en dat het leereffect wetenschappelijk bewezen is.
Beleef hoe deze aanpak bijdraagt aan een veiliger Nederland. In de Risk Factory leren leerlingen uit het basis- en voortgezet onderwijs spelenderwijs omgaan met situaties als brand, groepsdruk, jeugdcriminaliteit en online risico’s. Aangezien de leefwereld van deze doelgroepen voortdurend verandert, worden de scenario’s regelmatig doorontwikkeld en geactualiseerd. Het nieuwste scenario weerbaarheid – grootschalige stroomuitval – is op de dag van de stad operationeel. Elk scenario sluit aan op onderwijsdoelen én regionale veiligheidsplannen. Met meer dan 48.000 leerlingen die al deelnamen, is het effect inmiddels wetenschappelijk onderbouwd én wordt de aanpak breed (en hoog) gewaardeerd. Het programma is ontwikkeld in samenwerking met onderwijs, hulpdiensten en gedragsexperts.
Voor leerlingen uit de wijk Glanerbrug ontwikkelde Risk Factory Twente samen met de gemeente Enschede een maatwerkprogramma, gericht op de doelstellingen uit het programma Preventie met Gezag: voorkomen dat jongeren het criminele pad opgaan. Met hulp van jongerenwerkers die Glanerbrug door en door kennen, leren scholieren uit groep 8 omgaan met risicosituaties door ze zelf te ervaren. Nieuwsgierig geworden? Stap in de bus en beleef het zelf. Wij bezorgen de gasten van onze stad graag dezelfde beleving als de leerlingen.
In 2024 opende de eerste Athletic Skills Model (ASM)-gymzaal van Overijssel midden in Enschede: in karakteristieke wijk Pathmos. Doe mee aan deze actieve excursie op deze unieke locatie over het verzamelen van data over sport en leefstijl van kinderen en het omzetten van deze data in actie.
De afgelopen drie jaar is de MQ-scan op alle basisscholen in Enschede afgenomen. De MQ-scan is een beweegbaan. De uitvoering en de tijd die een kind erover doet, geeft inzicht in de motoriek van het kind. Dit jaar is er ook een pilot met de LeefstijlQuiz (LQ) uitgevoerd. Naast de inzicht in de motorische vaardigheden geeft deze Quiz ons vooral inzicht in de leefstijl van kinderen, met het doel om gerichter te kunnen kiezen voor interventies die werken.
In deze excursie hoor je niet alleen over de MQ en LQ, je gaat het ook ervaren. In de benen! Het is dus handig om casual kleding te dragen. Daarna gaan we in discussie: Wat levert de MQ en LQ op? En hoe kan je deze data vertalen in praktische actie? Letterlijk actief bezig met een gezonde en sportieve stad: daar wil je aan meedoen!
Het is droog geweest, jaar na jaar. En drinkwaterbedrijven kunnen niet genoeg uitbreiden. Dat is zorgelijk! Want hebben we straks nog wel genoeg (drink)water voor iedereen? De vraag naar drinkwater groeit snel. Er komen meer mensen, meer bedrijven én meer huizen. In Twente worden tot 2050 maar liefst 60.000 nieuwe woningen gebouwd. Maar krijgen die allemaal wel drinkwater? Dat is nu al spannend…
Door klimaatverandering, warmere zomers en groei van de bevolking is er steeds meer water nodig. Maar het wordt steeds moeilijker om genoeg schoon drinkwater te vinden. Twente heeft nú al een probleem. Het is één van de vijf gebieden in Nederland waar de drinkwatervoorziening in gevaar komt. Grote bedrijven krijgen soms zelfs geen aansluiting meer. Er is gewoon te weinig capaciteit.
Maar… er is ook goed nieuws! Er zijn slimme oplossingen. En daar willen we je graag bij betrekken! Tijdens deze excursie nemen we je mee langs inspirerende voorbeelden. We laten zien hoe je drinkwater kunt besparen, hoe je andere waterbronnen kunt gebruiken, en hoe we samen kunnen zorgen voor méér beschikbaar drinkwater. We gaan graag met je in gesprek: wat werkt goed, wat kan beter, en wat zijn jouw ideeën? Doe je mee? Samen maken we het verschil. Samen zorgen we voor genoeg drinkwater, nu én in de toekomst!
In 2007 won Enschede de Gouden Piramide, de rijksprijs voor inspirerend opdrachtgeverschap, voor de wederopbouw van Roombeek. Dat is zeven jaar na de vuurwerkramp. Een vrijwel onmogelijke prestatie. Van eerste schets naar ontwikkelingsplan naar bestemmingsplan, een veelheid van bouwvergunningen en een buurt die er alweer voor 60% stond en werd bewoond. Zonder weerstad uit de omgeving.
Hoe heeft Enschede dit aangepakt? Ton van Snellenberg, voormalig programmamanager Wederopbouw, vertelt over de aanpak, de participatie, de verbinding tussen historisch erfgoed en toekomstwaarde, en alle andere lessen. Laat je inspireren door het verhaal en de lessen. En de rondleiding door de buurt die er op volgt. Zie hoe de heruitvinding van functiemenging in een woonwijk in de praktijk uitpakt, hoe een buurt er uit ziet als mensen ook in binnenstedelijk gebied hun eigen huis weer mogen bouwen – en niet een projectontwikkelaar, en hoe sociale huurwoningen tot hun recht komen als huurders invloed hebben op hun woning.
Op zondagavond 9 november openen we de Nacht van de Stad: dé culturele ontdekkingstocht van Enschede. We starten gezamenlijk in de Grote Kerk en gaan daarna in twee rondes op pad. Je kiest zelf welke sessies je bezoekt – van ontmoetingen met creatieve makers tot verrassende culturele belevenissen op unieke plekken in de stad. Tussendoor is er volop ruimte om elkaar te ontmoeten en de energie van de stad te voelen.
| Ontvangst | 19:30 - 20:00 | Grote Kerk | Gezamenlijke ontvangst in de Grote Kerk. |
| Keuzeronde 1 | 20:00 - 20:30 | Sickhouse in het Nederlandse Reisopera |
Sickhouse is een speelse kunstplek die de transformatie van de samenleving onderzoekt via digitale cultuur. Tijdens de Nacht van de Stad opent Sickhouse de coulissen van de Nederlandse Reisopera en nodigt je daarna uit voor een interactief spel dat je onderdompelt in de wereld van de digitale en Enschedese cultuur. |
| Keuzeronde 1 | 20:00 - 20:30 | Beter leven in Metropool | Wat betekent het om te leven in een postmoderne wereld? Het Enschedese Beter Leven zoekt het antwoord in een live-performance die muziek, reflectie en experiment samenbrengt. Geen standaard concert, maar een meeslepende ervaring waarin publiek en band gezamenlijk op zoek gaan naar hoopvolle perspectieven te midden van spanning en chaos. |
| Keuzeronde 1 | 20:00 - 20:30 | Tosh in Enschede | Enschede was ooit te klein voor performer en dragqueen Taylor Made, waardoor ze vertrok naar het westen. Voor een afstudeeropdracht keerde ze terug en werd verliefd op deze stad. Tijdens de Nacht van de Stad neemt ze je mee in haar verhaal over de Queer- en undergroundscene van Enschede. |
| Keuzeronde 2 | 20:45 - 21:15 | Sickhouse in het Nederlandse Reisopera |
Sickhouse is een speelse kunstplek die de transformatie van de samenleving onderzoekt via digitale cultuur. Tijdens de Nacht van de Stad opent Sickhouse de coulissen van de Nederlandse Reisopera en nodigt je daarna uit voor een interactief spel dat je onderdompelt in de wereld van de digitale en Enschedese cultuur. |
| Keuzeronde 2 | 20:45 - 21:15 | Black Brick x ViaVia Oral Expo | Black Brick presenteert een tentoonstelling van kunstenaarscollectief ViaViaOral, de langdurige samenwerking tussen Kees de Groot en Frank Morssinkhof. Al sinds de jaren 80 pionieren zij in media- en videokunst. Verwacht een compromisloze, in-your-face benadering in de rauwe setting van Black Brick, broedplaats voor mediakunst in Enschede. |
| Keuzeronde 2 | 20:45 - 21:15 | Achter de schermen met Nightclub Collectief in Antia | De oprichters van Antia delen hun zoektocht naar een eigen plek in de stad. Van het vinden van een locatie tot het bouwen van een bottom-up nachtclub: een uniek kijkje achter de schermen van een nieuw nachtpodium in Enschede. |
| Muzikale afsluiting | 21:30 - 23:00 | Grote Kerk | Na de twee sessierondes komen we weer samen in de Grote Kerk voor een programmering uit Wilminks Kweek. Dit praktijkgerichte traject van het Wilminktheater en Muziekcentrum Enschede biedt jonge muziektheaterprofessionals de kans zich te ontwikkelen door ervaring op te doen in professionele producties – een waardevolle investering in de toekomst van het culturele veld. Daarna bieden we de mogelijkheid om elkaar te ontmoeten en na te praten over deze bijzondere avond terwijl een dj de avond muzikaal afsluit. |
De Dag van de Stad 2025 vindt plaats op maandag 10 november.
We zijn dit jaar te gast in het Wilmink Theater (Wenninkgaarde 40-42). Het theater bevindt zich op loopafstand van NS station Enschede.
Kom je met de auto? Er geldt betaald parkeren. We adviseren gebruik te maken van de parkeergarage H.J. van Heekgarage
Kijk op de website van het Wilmink Theater voor meer informatie over de route en bereikbaarheid.
Aanmelden voor de Dag van de Stad is uitsluitend mogelijk via het inschrijfformulier op deze website. Je ontvangt per mail een bevestiging van je inschrijving. Een week voorafgaand aan het congres ontvang je een definitieve bevestiging met praktische informatie.
Hotelovernachting
Fris aan de dag beginnen op maandag 10 november? Informatie over verschillende accommodaties en activiteiten in Enschede, vind je op www.visittwente.nl of www.uitinenschede.nl.
Het InterCity Hotel bevindt zich direct naast het Wilmink Theater en het NS station.
Andere overnachtingsmogelijkheden:
Early bird programma 10 november
Neem je deel aan een van de Early Bird activiteiten op maandag 10 november? Het startpunt voor de Stadswandeling en het hardlopen met Marti ten Kate, is het InterCity Hotel.
Deelnemers aan de Yoga sessie ontvangen separaat bericht over de locatie waar de sessie plaatsvindt.
Het InterCity hotel bevindt zich direct naast het Wilmink Theater. Boek een kamer in het Intercity Hotel.
Deelname aan de Dag van de Stad is gratis. Ben je verhinderd? Meld je dan op tijd af (vanwege de bestellingen en kosten voor de catering - we willen natuurlijk niks verspillen!). Bij verhindering kan je plaats worden ingenomen door een vervanger. Je geeft de naam van de vervanger per e-mail door aan vngconnectcongressen@vng.nl.
De verstrekte persoonlijke gegevens worden door ons niet gedeeld met derden zonder toestemming, tenzij expliciet anders kenbaar wordt gemaakt of indien dit bij wet is vereist of door de justitiële autoriteiten wordt verlangd.
Het programma en het thema voor de Dag van de Stad is nog volop in ontwikkeling. We houden je graag op de hoogte. Meld je aan voor updates via info@dedagvandestad.nl. Of volg ons op LinkedIn, Instagram en houd de website in de gaten.
De Dag van de Stad wil iedereen samenbrengen die zich professioneel of persoonlijk, betaald of vrijwillig inzet voor mensen en vraagstukken in de stad. In 2016 ontstaan vanuit het interbestuurlijke programma Agenda Stad biedt de Dag van de Stad inspiratie, innovatie en verbinding. Het doel van dit jaarlijkse event is om van elkaars successen en van gedeelde knelpunten te leren, om nieuwe ontmoetingen te stimuleren en ideeën uit te wisselen.
Sinds enkele jaren vindt aan de vooravond van de Dag van de Stad, de Nacht van de Stad plaats. De Nacht van de Stad is een informele en inhoudelijke kennismaking met de gaststad.
De Dag van de Stad is een initiatief van Agenda Stad en wordt dit jaar mede-georganiseerd door gaststad Enschede. Het succes is te danken aan het stevige partnerschap van Agenda Stad met G4, G40, IPO, Netwerk Kennissteden Nederland, Platform31 en VNG.
